Loyaliteiten
Verzet
De Japanse bezetter zet bestaande verhoudingen en loyaliteiten tussen de bevolkingsgroepen op scherp. Sommige (Indo-) Europeanen en Indonesiërs verzetten zich tegen de Japanners. Ook in de kampen verzetten sommige krijgsgevangenen en geïnterneerde burgers zich tegen de slechte omstandigheden. Elke vorm van verzet wordt door Japan onderdrukt.
Guerrilla
Op Timor blijft het KNIL ondertussen uit handen van de Japanse bezetter en voert samen met Australische militaire eenheden tot en met december 1942 een guerrilla-oorlog. Ook op Celebes en Nieuw-Guinea blijft er na de capitulatie verzet van het KNIL.
Schaarste
Het grootste deel van de Indonesische bevolking geeft de Japanse bezetter aanvankelijk het voordeel van de twijfel. Dit verandert naarmate de economische situatie in de loop van de oorlog verslechtert. Voedsel en noodzakelijke spullen worden schaars. Er is honger.