Op donderdag 9 februari 2012 organiseerde het Indisch Herinneringscentrum i.s.m. Framer Framed en de Reinwardt Academie het symposium ‘Omstreden geschiedenis’ over de (re)presentatie van de Nederlands-Indonesische geschiedenis in musea. Het verslag daarvan kunt u hier downloaden (11,8 Mb).
Ook zijn er enkele fragmenten van de bijeenkomst vastgelegd op video. Deze kunt u hier bekijken.
Framer Framed heeft een online dossier over het symposium aangelegd.
Verschillende opvattingen
Aanleiding voor het symposium was de overzichtstentoonstelling 'Het Verhaal van Indië' over de koloniale geschiedenis van Nederland in voormalig Nederlands-Indië, een coproductie van het Indisch Herinneringscentrum en Museum Bronbeek (militaire geschiedenis). Beide partijen hadden verschillende opvattingen, respectievelijk een civiel versus militair perspectief, over de wijze waarop deze geschiedenis moet worden geïnterpreteerd en gerepresenteerd. De expositie vormde het vertrekpunt van het symposium over de (re)presentatie van de Nederlands-Indonesische geschiedenis in de museumsector.
Sprekers
Sprekers tijdens het symposium waren:
Liesbeth Zegveld, gespecialiseerd in rechtsmiddelen voor oorlogsslachtoffers. Sinds september 2006 is ze hoogleraar Internationaal Humanitair Recht. Als advocaat vertegenwoordigde zij de nabestaanden van slachtoffers van het bloedbad in 1947 in het Indonesische dorp Rawagede.
Rob van Ginkel, senior onderzoeker Universiteit van Amsterdam, afd Sociologie en Antropologie. Over zijn recente boek 'Rondom de stilte: Herdenkingscultuur in Nederland'.
Stef Scagliola, onderzoeker/oral historian, tot eind november 2011 verbonden aan het Veteraneninstituut, nu werkzaam aan de Erasmus Hogeschool for History, Culture and Communication/Erasmus Studio for e-search, en auteur van 'Last van de Oorlog' over de wijze waarop de specifieke kwestie rondom Rawagede uiteindelijk ook een plek in de tentoonstelling kreeg. Met dit voorbeeld zal zij vertellen dat wat je in musea ziet, wordt bepaald door de vragen en belangen die nu spelen. Uit het enorme mozaiek aan perspectieven dat in werkelijkheid bestaat, worden keuzes gemaakt, door allerlei groepen met een tussenpositie is het een verhaal met spanning, over wat recht en onrecht is, over wie recht van spreken heeft, en dit alles verandert met de tijd.
Meta Knol, directeur Lakenhal Leiden en voormalig conservator hedendaagse kunst Centraal Museum en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor de tentoonstelling 'Beyond the Dutch. Indonesië, Nederland en de beeldende kunsten van 1900 tot nu'.
Pamela Pattynama, bijzonder hoogleraar Indische cultuur en literatuur, past haar benadering van de IWI-collectie toe op de vaste tentoonstelling van het Indisch Herinneringscentrum door deze te plaatsen in het perspectief van postkoloniale nostalgie. Hoe zou de samenwerking tussen Museum Bronbeek en het Indisch Herinneringscentrum passen in het denken over representatie van postkoloniale herinneringsgemeenschappen met een agency?
Mirjam Shatanawi, conservator Midden-Oosten en Noord-Afrika Tropenmuseum. In haar boek 'Islam in beeld – Kunst en cultuur van moslims wereldwijd' zwengelt zij de discussie aan over de wijze waarop de Indonesische collectie als niet-religieus geframed werd. Hoe gaat een instituut met dit gegeven om en hoe kan dat gepresenteerd worden?
Rapti Golder-Miedema, assistent curator Museum Volkenkunde. Museum Volkenkunde is een intensieve samenwerking aangegaan met het Museum Nasional in Jakarta. Golder-Miedema zal tijdens het symposium ingaan op dit samenwerkingsproject 'The New Museum' en op de wijze waarop de samenwerking leidt tot een nieuw representatie- en tentoonstellingsbeleid.
Host: Wim Manuhutu.