Op dinsdag 14 juni organiseren wij in samenwerking met Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst een aflevering History Matters. Het gespreksonderwerp zal zijn 'Nederlands-Indië in de 19e en 20e eeuw: geweld, exploitatie en dekolonisatie Geschiedenis doet ertoe – en hoe!'. Op 10 mei vond de eerste editie plaats over deze geschiedenis vanuit een Rotterdams perspectief. Op 14 juni is het vertrekpunt Batavia/Jakarta. Met sprekers en spoken word artists.
Foto: Cas Oorthuys / Nederlands Fotomuseum.
Nederlands-Indië was de grootste kolonie van Nederland. Meer dan 350 jaar heeft Nederland de Nusantara (verzamelnaam van alle eilanden van het archipel) bezet. Eerst onder de vlag van de VOC (Verenigde Oost Indische Compagnie) en daarna als koloniale overheid. De VOC was een handelsbedrijf, maar wel één met veel macht. Het bedrijf monopoliseerde de handel op eilanden als de Molukken en Java. Wat begon als zoektocht naar specerijen veranderde in hebzucht.
In deze aflevering legt historica en geschiedenisdocent aan de Universiteit Leiden, Alicia Schrikker, uit wat er in Nederlands-Indië in de 19e eeuw gebeurde; van het Cultuurstelsel tot de talloze oorlogen die Nederland voerde om de eilanden te bezetten. In het kort: de 19e eeuw was een eeuw vol met geweld en exploitatie. Ook het Indonesische perspectief komt in deze aflevering aan bod. We gaan in gesprek met Indonesische journalist en schrijver Joss Wibisono. Hij vertelt over het proces van onafhankelijkheid, waar het begon, wat de gevolgen van drie eeuwen kolonialisme in Indonesië en Nederland zijn.
Verder kijken we naar de aanloop van de Tweede Wereldoorlog, waarbij nationalistische groepen in Indonesië zich vormden en het Nederlandse gezag moeite had om haar greep op Nederlands-Indië te behouden. Na de Tweede Wereldoorlog volgde direct de Indonesische dekolonisatieoorlog, in de Nederlandse geschiedschrijving vaak eufemistisch ‘politionele acties’ genoemd. Ondanks Nederlandse tegenstand werd Indonesië uiteindelijk in 1949 onafhankelijk, na de zogenoemde Proklamasi van Soekarno op 17 augustus 1945.
Programma
19:30 uur - Start programma
Locatie: Theater Zuidplein, Gooilandsingel 95 in Rotterdam
Kosten: €5,-
Over de sprekers
Alicia Schrikker is Universitair Hoofddocent koloniale en wereldgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. In haar onderzoek focust ze zich op de geschiedenis van kolonialisme in Indonesië en Sri Lanka de 18e en 19e eeuw. Ze publiceerde onder meer over de vroege geschiedenis van rampenmanagement in koloniaal Indonesië en recentelijk het boek Vlinders van Boven Digoel.
Joss Wibisono is freelance journalist en publicist. Hij schrijft voornamelijk voor Indonesische media als Tempo (Jakarta), maar zijn essays zijn ook gepubliceerd in het Nederlands, Engels en Frans. Voordat het in 2012 werd opgeheven, heeft Wibisono 25 jaar gewerkt voor de Indonesische afdeling van Radio Nederland Wereldomroep, de laatste twee jaar als senior redacteur. In 2012 heeft hij een verzameling essays in boekvorm gepubliceerd, onder de titel Saling Silang Indonesia Eropa, over de wederzijdse invloeden tussen zijn moederland en Europa. In 2017 publiceerde hij de novelle Nai Kai, over een slaaf uit Nederlands-Indië die in Nederland als operazanger furore maakte, en een bundel met korte verhalen over Indonesiërs in het verzet in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 2020 verscheen zijn vierde boek, over taal en macht in Indonesië. Hij werkt nu aan zijn vijfde boek over de Indonesische familie Soejono die actief was in het verzet in bezet Nederland. Hij woont in Amsterdam.
Mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Rotterdam