Politiek-militaire ontwikkelingen
Japans bestuur
Het KNIL capituleert op 8 maart 1942 waarna Nederlands-Indië onder Japans militair bestuur komt. De Japanners militariseren de samenleving. Jonge Indonesiërs worden getraind in (para)militaire organisaties als de PETA, en komen als hulpsoldaten (heiho’s) in dienst van de Japanners.
Capitulatie Japan
In de loop van 1945 verloopt de Japanse strijd minder voortvarend. De Japanse bezetter benadert Indonesische nationalisten, die zich willen voorbereiden op Indonesische onafhankelijkheid. Het Japanse legerhoofdkwartier belooft de nationalistische leiders Soekarno en Hatta dat Japan de onafhankelijkheid van Indonesië zal erkennen. De oorlog duurt uiteindelijk tot 15 augustus 1945, de dag waarop Japan zich aan de geallieerde strijdkrachten overgeeft.